Preek over Lucas 2:11

orde morgendienst
welkom
zingen: Liedboek 138
votum en groet
zingen: Liedboek 146,6.7
gebed
Schriftlezing Lucas 2:1-20
zingen: NGK 85
preek over Lucas 2:11
zingen: Opwekking 539
gebed
mededelingen
zegen
musical kinderen

Wat we vieren vandaag, met Kerst, is heel eenvoudig. Vandaag is de redder geboren. Je kunt dat best moeilijk maken, maar waarom zouden we dat doen? Het is veel leuker om het maar open en direct en eenvoudig te houden. Als we dan met Kerst vieren dat de redder geboren is, dan is die redder er nu. Jezus is onze redder. En als je iemand tegenkomt die redder is, dan stelt hij je automatisch voor de vraag: nou, waar wil ik dan van gered worden? waar wil ik vanaf? waar wil ik dat hij mij mee helpt? Dat is de eenvoudige vraag van Kerst: vandaag is de redder geboren; nou, waar wil ik dan van gered worden?

Dat is een heel open vraag. Je mag zelf antwoorden. Er is niet van tevoren een goed antwoord op voorgeschreven. Soms denken mensen dat wel. Als het over Jezus gaat moet het ook over zonden gaan. Jezus redt je van je verkeerde daden. Je moet dus in ieder geval ook willen dat je van je zonden gered wordt. En dan komt er zomaar een ingewikkelde discussie over zonden, wat dat zijn, en of je ook niet veel goede dingen hebt, en dan is het meteen niet meer eenvoudig. Maar als iemand je voor de vraag stelt: waar wil ik van gered worden? waar wil ik vanaf? dan is er niet een goed en een fout antwoord. Dan is er eenvoudig jouw leven. Als de blinde Bartimeüs later bij Jezus komt vraagt Jezus: wat wil je van me? En het antwoord is even logisch als eenvoudig: Heer, dat ik weer kan zien. Zo eenvoudig moet het blijven.

Tegelijk is het natuurlijk wel een serieuze vraag. Er is geen goed of fout antwoord, maar je antwoord kan wel oprecht of niet oprecht zijn. Als het om redding gaat, gaat het niet om een geintje. Waar wil ik van gered worden? waar wil ik vanaf? Als je van je huiswerk af wilt, of van de nodige irritante types in je buurt, is dat geen serieus antwoord. Dat soort antwoorden hou je ook niet vol. Of wil je soms dom blijven en je vervelen in luilekkerland? Nee, bij Jezus hoort de echte vraag: waar kan ik jou mee helpen, waar wil jij van gered worden? En bij Jezus hoort dan ook een echt antwoord, eenvoudig, maar echt gemeend. Maar het mag dan best van alles zijn. Denk er maar zelf over na. Kerst raakt eenvoudig jouw leven. Waar wil ik nu van gered worden? Waar wil ik echt van af?

Je antwoord mag net zo direct en open zijn. Ik kan voor jullie allemaal niet denken, maar een paar voorbeelden kan ik zo wel verzinnen. Je zou bijvoorbeeld best kunnen zeggen: ik wil dat mijn vader en moeder ophouden met ruzie maken; of: ik wil dat de mensen ophouden met oorlogen en elkaar dood maken; of: ik wil niet meer zo snel driftig en boos worden; of: ik wil zo graag af van al die slechte herinneringen aan vroeger die me nu blokkeren; of: ik wil dat er niet meer iedere seconde een kind sterft op aarde; of: ik heb het gevoel zo vast te zitten in m’n leven, alles is grijs geworden; of, ja zelfs of: ik wil zo graag dat er niemand meer dood gaat. Nou ja, ga zo maar door. Kerst raakt eenvoudig jouw leven: waar wil ik nu van gered worden?

Voor al die dingen die ik heb genoemd, en nog voor veel meer, is Jezus inderdaad gekomen om je ervan te redden. En niet alleen ons, maar zoveel mogelijk mensen. Hij is de Messias, de Heer, staat er. Dat betekent dat hij de beloofde Koning van Israël is, ja dat hij God zelf is die komt redden wie bij hem willen horen. En als de beloofde Koning zou komen, ja als God zelf zou komen, dan zou alles onderste boven gaan, alles anders worden. Er zou een nieuwe wereld komen, een wereld van liefde en vrede, van trouw en recht, van eerlijkheid en openheid. De vastgelopen wereld van vandaag zou hij weer in beweging zetten en de grijze wereld die we nu zien zou hij weer kleur geven. Dat gaat echt niet alleen over wat verkeerde dingen die mensen doen. Dat raakt alles waar mensen ook maar mee kunnen zitten.

Nou, breng dat allemaal ook maar in, dan. Dan zie je tenminste weer waarom je reden hebt om blij te zijn met Kerst. Allemaal je eigen reden. De redder is geboren, de Messias, de Heer is er nu. Dat waar jij mee zit, dat waar jij van gered wilt worden, daar gaat hij je van redden ook. Sterker nog, daar is hij al mee bezig. Je mag vertellen aan de Here Jezus wat je wilt, waar je van af wilt, waar je los van wilt komen, en je mag erop vertrouwen dat hij daarmee bezig gaat, bezig is. Dat hij met jou bezig is en met andere mensen, en met de wereld, met de schepping, met liefde en vrede, trouw en recht, eerlijkheid en openheid. Als je door leest in dat boek van Lucas waar we net in gelezen hebben, zie je dat Jezus al begonnen is met redder te zijn. Je zou kunnen zeggen: nou, hij is nu bezig met en voor ons. Alle reden om blij te zijn en feest te vieren dus.

Ja, maar dan moeten we het wel eenvoudig houden. Zo maar maken wij het weer ingewikkeld. Dan denken we: een redder moet wel een beetje opschieten en meteen geven wat ik wil. Als ik bid moet de ruzie stoppen, als ik bid moet ik ook niet meer driftig worden, als ik bid moet het allemaal over zijn. En als het niet zo werkt geloven we ook niet zo hard meer dat Jezus redder is. We denken dan: ja, voor mijn zonden is hij goed, maar verder moet ik het zelf rooien. En dan wordt Kerst typisch het feest van even denken aan hoe het zou kunnen zijn, maar daarna gaat alles weer door als altijd.

Maar laten we het simpel houden. Jezus is redder, echt redder. En wij zitten met dingen, we zitten met echte dingen in ons eigen leven en we willen er serieus van af. Als je daar nog eens naar kijkt zijn het geen dingen die je even weg tovert. Al zoiets kleins als dat je vader en moeder steeds maar ruzie maken is helemaal niet zo klein. Het heeft te maken met wie ze zijn, met wat ze hebben gedaan en wat er gebeurd is en met nog een heleboel dingen. Alles zit in elkaar geknoopt in onze wereld. De ruzie weg halen betekent zo maar dat je een heel andere vader en moeder hebt. Dat is geen koud kunstje. Echt niet meer driftig worden is ook iets anders dan ervoor zorgen dat je niet meer driftig kunt zijn. Dan blijkt zo maar dat je niet alleen niet meer driftig kunt zijn, maar dat je ook niet meer echt ergens voor kunt gaan, dat drift en enthousiasme aan elkaar vast zitten en dat je het een weghaalt met het ander. En zo voort. Als Jezus echt redder is, moet hij redder in het groot zijn en is zijn redding geen kleinigheid, maar een groot project.

Van alles van dat project kun je nu al zien gebeuren. Hij is echt bezig ons te redden. Je ziet mensen anders worden door zijn heilige Geest, je ziet soms muren vallen en vrede ontstaan, je ziet mensen zich met elkaar verzoenen en vrede vinden. Je ziet mensen nieuwe gevoelens vinden en oude kwijt raken. Maar af is het nog niet. Er wordt nog aan gewerkt. Zo eenvoudig is het. Jezus is redder, echt redder. Geen soort van superman die hier wat recht zet en dan daar weer schade aanricht. Wat we vieren is dat die redder, Jezus, geboren is, dat hij zijn reddingswerk is begonnen. Hij is bezig ook jou te redden van dat waar jij van af wilt. Kerst raakt jouw leven aan: zeg het maar. Daar ben ik mee bezig. Kijk maar, ik begin net zo klein als jij begonnen bent, ik deel jouw leven van het begin af, ik ga het echt redden. Als je dat ziet heb je reden om blij te zijn, nu al.

En nog eens, laten we het wel zo simpel houden. Jezus is heel eenvoudig echt onze redder. God is ook heel eenvoudig liefde en goed. Maar een van mijn favoriete bijbelteksten staat in Prediker, en zegt: God heeft de mens goed en eenvoudig geschapen, maar de mens haalt zich van alles in het hoofd. Wij hebben zelf de neiging om dingen moeilijk te maken. Dan denken we bijvoorbeeld: zo, als iemand dat voor mij doet, zal hij ook wel het nodige van mij verwachten. Maar dat is niet waar. Er staat hier in Lucas ook echt niets van. Het gaat heel eenvoudig over goed nieuws, over een redder die geboren is, de Messias, de Heer. Je hoeft echt niet iets te zeggen als: Jezus, ik zal heel lief zijn, wilt u dan ervoor zorgen dat mijn vader en moeder geen ruzie maken? of: ik zal iedere dag in de bijbel gaan lezen, wilt u dan mij helpen bij dat vervelende werk van me? of andersom: als u me verlost van m’n angst, dan zal ik voor u …. Dat is allemaal veel te ingewikkeld voor Jezus. Hij is eenvoudig onze redder en stelt ons eenvoudige vragen: wat wil je dat ik voor je doe? Hij heeft geen verborgen agenda en is niet bezig ons ergens in te laten lopen. Hij verwacht niets van ons terug. Waarom zou hij? Hij is de Heer, hij heeft alles al. Hij is de redder die echt geeft, eenvoudigweg, zonder verwijten, en zonder iets terug te verwachten. Zo eenvoudig moet het blijven.

Vandaag is in de stad van David voor jullie een redder geboren. Zo eenvoudig is Kerst. Stel dan ook jezelf maar de eenvoudige vraag die daarbij hoort: waar wil ik van gered worden, echt? waar wil ik van af? wat moet anders? En als je een antwoord hebt, eenvoudig uit jouw leven, vraag dat dan maar aan Jezus zelf, open, direct. Hij is eenvoudig je redder. En let dan maar op wat er gebeurt. Hij is echt je redder, bezig met je leven. Dan hoeft het na vandaag, na Kerst, niet verder te gaan als altijd. Het zal ook echt niet altijd verder gaan als nu. Want hij is echt onze redder, eenvoudig maar waar. Als zijn werk klaar is is alles anders. En je zult zien: alles wat je nu aan hem hebt gevraagd zul je gekregen hebben, van alles waar je van gered moest worden zul je gered zijn. Dank zij de Heer! Amen.

gehouden in: Amsterdam-ZW, 25 december 2007

eerdere versie gehouden in: Loenen-Abcoude, 25 december 2005