… of het ware schuldgevoel bij het avondmaal
In zijn eigen Texaans schrijft Stanley Hauerwas ergens ongeveer dit:
Na vijfentwintig jaar les daarover gegeven te hebben hoop ik dat de helft van de predikanten die ik heb opgeleid zich schuldig voelt dat ze niet elke zondag avondmaal vieren. Ik weet dat ze dit niet zullen doen; ik wil alleen maar dat ze zich daar schuldig over zullen voelen. Dat schuldgevoel zou, tenslotte, een klein teken van hoop zijn.
Ik weet dat elke zondag de eucharistie vieren de kerk niet per se geloviger maakt, maar in ieder geval heeft God in 1 Korintiërs 11 beloofd ons te doden als we het op onwaardige wijze doen. Zolang de kerk (in ieder geval het doorsnee protestantisme) bezig is te sterven, kunnen we dat net zo goed om de goede redenen doen, lijkt me. Als kerkleden ziek zijn of sterven omdat ze op onwaardige wijze avondmaal vieren kan dat er tenminste nog op duiden dat God ons nog steeds gebruikt voor Gods redding.
Soms lees je van die dingen: ik weet niet of ik echt begrijp wat hier staat, maar ik denk dat het meer betekent dan we kunnen begrijpen.
Stanley Hauerwas, In Good Company. The Church as Polis, University of Notre Dame Press 1995, 5.
Een interessante uitspraak is het zeker. Ik kan me voorstellen dat in een gedreven christelijke kerk men het avondmaal wekelijks wil vieren, en (afgezien van de praktische rompslomp) zie ik daartegen ook geen enkel bezwaar. Ik zou er zelfs voor pleiten om de zondaagse lunch, zo vaak gevierd met familie (of, in Amsterdam-ZW, met vrienden, medestudenten enz.), te vervangen door een maaltijd met de gemeente, als staartje van de ochtenddienst en overgang naar een bijbelstudie/sing-in/vroege middagdienst. Dan kan het avondmaal als natuurlijk onderdeel van dat “liefdemaal” worden gevierd. Het laatste glas wijn (of melk) als beker der dankzegging.
Hauerwas’ duistere benadering kan ik niet goedkeuren. ‘Ex contradictione quodlibet’, en vanuit zwartgalligheid gezien is alles een verbetering. Als het hart van de gemeente niet bij Jezus is, als de gemeente zijn lichaam niet onderscheidt, laat ze alsjeblieft zo weinig mogelijk ter tafel gaan.
Ik vind de uitspraak niet interessant maar moralistisch. Wel je ritueeltjes op orde hebben anders gaat het slecht met je aflopen! Waarom zouden we elke zondag Avondmaal moeten vieren? Waarom niet elke dag of een keer per twee maanden? Vallen we anders bij bosjes dood neer? Misschien moeten we een onderzoek doen naar het aantal keren dat gemeentes avondmaal vieren en het aantal zieken en doden daar aan relateren. Als het verband significant (negatief 🙂 ) is wil ik het overwegen om het boek van Hauerwas te lezen. Is dit een soort nieuw maaltijd-wetticisme?