Onderweg, 9 (2023) 9,15 (8 september 2023)

Soms gebeuren er vreemde dingen in de PKN. Nee, niet rond vrijzinnigheid  of zo. Daaraan zijn we wel gewend. Het vreemde waar het me nu om gaat, is eerder heel vroom. Het gaat over de persoonlijke roeping van ambtsdragers door Christus, speciaal geordineerde ambtsdragers. Zeg voor het gemak maar even: predikanten. In juli werd het rapport Geroepen door Christus, door de generale synode van de PKN aanvaard als een ‘verantwoorde en toekomstgerichte protestantse ambtstheologie’.

In dit rapport wordt de aanzet van een eerder rapport uitgewerkt, maar dan heel anders. Alles begint nu vanuit Christus die mensen roept, heel direct (pagina 10). Wie geroepen is, heeft een ontmoeting met de opgestane Heer gehad (pagina 22). Dat is niet niks: ‘Deze persoonlijke roeping […] is in onze kerk de geestelijke bron voor het geordineerde ambt’ (pagina 24). Ze is dan ook een werk van God (pagina 26) en vraagt om erkenning door de kerk. De roeping maakt geordineerde ambtsdragers tot een soort apostelen.

Anders dan overal elders in de oecumene wordt een geordineerde ambtsdrager hier iemand die een eigen onmiddellijke toegang tot God heeft waarin hij of zij direct geroepen wordt. Daar moet de kerk vervolgens iets mee. Het is een volkomen omkering van wat in de kerk gebruikelijk is: geroepen worden door de gemeente en mitsdien door God, volgens de oude formulering. Nu wordt het: geroepen door God en mitsdien door de gemeente, tenzij die stevige tegenargumenten heeft. Dan nog is het de vraag of de gemeente daarmee niet tegen God zelf ingaat.

Ondanks alle verwijzingen naar de oecumene voel ik me hier eerder terecht komen in de wereld van de vrije groepen waar iedereen zichzelf kan dopen en claimen dat God een speciale roeping voor hem heeft, waarvoor anderen respect dienen te hebben en, desgewenst, de nodige financiële ondersteuning aan kunnen bijdragen. De maximaal traditionele vorm van ambt: geordineerd, naar de oud-kerkelijke ‘ordo’, blijkt zomaar te kunnen veranderen in iets nieuws, iets wat maximaal individualistisch, postmodern en belevingsgericht is. Ik vind dat dus maximaal vreemd. Maar nee, het is niet vrijzinnig. Lees het boekje er gerust op na.

Maarten Wisse en anderen, Geroepen door Christus. Een theologie van de ambten, Utrecht (KokBoekencentrum), 2023