Preek over 1 Korintiërs 15:58

orde avonddienst
welkom
zingen: NGK 145
zingen: NGK 160
stil gebed
votum en groet
zingen: Psalm 90,1.4.6.8
gebed
Schriftlezing 1 Korintiërs 15:35-58
preek over 1 Korintiërs 15:58
zingen: Liedboek 481
geloofsbelijdenis: zingen NGK 123,1…5
gebed
mededelingen
inzameling gaven
zingen: NGK 64
zegen

Eigenlijk is dit laatste best een verrassend einde voor een heel hoofdstuk over de opstanding en de nieuwe wereld die komt. We leven in een vergankelijke wereld. Er komt een onvergankelijke. Ons leven hier is niet het einde. Er komt nog een nieuw leven. ‘Als wij alleen voor dit leven op Christus hopen, zijn wij de beklagenswaardigste mensen die er zijn’, schreef Paulus in vers 19. Je zou zo zeggen: nou, dan komt het er op aan dat jij je relatie met God weer in orde maakt, zodat je na dit leven naar de hemel kunt en nog lang leeft ‘in de gloria’, en dat is het ook wel. Ons leven hier is dat waar je uit verlost wordt, eens. Kwestie van overleven dus. Het niet erg interessant meer wat er hier gebeurt.

Maar als Paulus dan zijn eigen conclusie trekt: kortom — dat betekent: als ik dit allemaal samenvat en probeer te zeggen wat het voor ons betekent — dan volgt er iets heel anders, dan blijkt het eindeloos interessant wat hier gebeurt. Het hoort bij geloven aan de opstanding dat je hier in je leven nu standvastig en onwankelbaar bent en dat je je volledig inzet in dienst van Christus — de Heer is altijd koning Jezus, nietwaar? Want in de opstanding, op Gods nieuwe wereld zal blijken dat je inspanningen hier nooit tevergeefs zijn. Er is juist een heel nauw verband tussen hier en nu en daar en straks. Jezus legt het en dus is het leven nu de moeite waard. Je leven hier is niet waar je uit verlost wordt, je leven hier is nu net wat verlost wordt door Jezus.

Drie dingen noemt Paulus dan en het is de moeite die vanavond aan het eind van 2008 even tot ons door te laten dringen. Dat Jezus leeft en wij eens met hem zullen leven in onvergankelijkheid, dat betekent a. dat wij standvastig en onwankelbaar kunnen zijn, b. dat wij ons volledig moeten inzetten in dienst van de Heer, en c. dat wij mogen beseffen dat wat in Christus goed is nooit voor niets is, dat het voor altijd blijft. Nog wat korter: Paulus geeft ons troost, een maatstaf en bemoediging.

Troost, standvastig en onwankelbaar kunnen zijn, laat ik het even anders zeggen: je hoeft je niet van je stuk te laten brengen in je leven hier als je ziet dat Jezus leeft en wij eens met hem zullen leven in onvergankelijkheid. Waardoor zou je je dan van je stuk laten brengen? Nou ja, juist door het vergaan van de dingen, van je leven, van het leven van de mensen om je heen natuurlijk. Alsof dat nu eenmaal niet anders is, dat je terugkijkt op 2008 en je verdriet weer voelt over geliefden die overleden zijn. Alsof niet meer dan logisch is dat zr. Van Duyvenvoorde en zr. Kleijn hier niet meer zijn. Alsof het nu eenmaal bij het leven hoort dat je steeds minder kunt als je ouder wordt. Alsof het geen zeer doet als je ziek bent en de dood rondwaart in je lijf. Alsof het niet ook als je jong en enthousiast bent je je dag kan verpesten als je je realiseert dat al die leuke dingen niet blijven, dat het leven geen eindeloze groeicurve kent, dat je niet zo sterk blijft als je je nu voelt.

Dat zijn zo wat van die dingen waar mensen door van hun stuk raken juist omdat ons leven hier zo belangrijk is. We kunnen er niet tegen dat het kapot gaat, dat het slijt, dat het vervalt, dat dingen nooit meer terugkomen, en mensen ook niet. We zijn er niet voor gemaakt om te sterven, om gesloopt te worden, door ziekte of oorlog of honger of uitputting. Als we er tegenaan lopen raakt het ons en als je het tot je toelaat raak je er door van je stuk. Veel mensen doen dat dan ook maar niet. Ze verzinnen er wat op. Ze zeggen: ach het is ook zo belangrijk niet, er blijft wel iets van mij, of ze zeggen zelfs dat het allemaal zo belangrijk niet is, dat pijn en genot toch maar illusies zijn. Anderen leven er zo intensief mogelijk overheen: hard werken, hard genieten, ver weg, hoog over.

Jezus zegt intussen iets heel anders. Hij zegt: je hoeft je niet van je stuk te laten brengen omdat ik je vergankelijke leven in het kwadraat ga zetten tot een onvergankelijk leven. Ik ben het helemaal met je eens: je leven hier is zo belangrijk als wat, je bent geen ziel, je bent een mens, uit de aarde aards, pijnlijk gevoelig, en daarom ben ik gekomen om juist dat leven te verlossen, niet om het weg te halen, maar om het juist opnieuw te wortelen in de bodem van de nieuwe aarde. Je dagelijkse pijn en de diepe vreugde van je leven neemt Jezus oneindig serieus, hij is het komen delen tot en met, uit de hemel, als levendmakende geest. Neem het alsjeblieft precies: niet als geestmakend leven, maar als mensen weer helemaal opnieuw mensenlevend makende geest.

Zie je, dat is nu de enige reden waardoor ik vanavond terug kan kijken op 2008 en werkelijk nergens de ogen voor hoef te sluiten. Niet voor de kleine pijn in mijn lijf en leven èn niet voor de grote verscheurdheid van de mensheid, de verwoeste levens en de omgeploegde aarde. Ik hoef er niet stoer bij te doen alsof het allemaal toch lekker geen pijn doet, want dat is onzin. Het doet wel pijn, maar met Jezus erbij kan ik die onder ogen zien, het uithouden en met niet van m’n stuk laten brengen. Ook dit schrijnend vergankelijke zal onvergankelijkheid aandoen. En voor nu mag ik dat in Jezus’ handen leggen. Troost. Standvastig en onwankelbaar zijn. Dat was het eerste.

Tweede: dat Jezus leeft en wij eens met hem zullen leven in onvergankelijkheid geeft ons ook een maatstaf: goed is dat wij ons volledig inzetten in dienst van de Heer. Ik zeg het maar expres zo: in dienst van de Heer. ‘Het werk van de Heer’ lijkt veel te veel een bepaald werk, alsof er een speciaal soort actie is waar christenen voor moeten gaan, evangelisatie of zo. Paulus zegt het juist zoals hij het zegt omdat hij de invulling verder open wil laten. Jezus is Heer, hij is de koning van liefde en vrede en gerechtigheid, van genezing en bemoediging, van allerlei dingen die goed zijn voor mens en dier. Daar wil hij mensen nu al bij inschakelen, niet maar voor één bepaald onderdeel, maar in de hele breedte.

Het gaat ook niet om dingen die los verkrijgbaar zijn. Je kunt mensen niet over God en Jezus vertellen en intussen niet opkomen voor recht en vrede, niet voor hen zorgen en ze een hart onder de riem steken. Je kunt niet verzoend worden met God en niet werken aan de wereld en de samenleving. Dat slaat gewoon nergens op. Juist niet omdat het God en Jezus nooit om zielen gaat, maar altijd om echte mensen. Echte mensen bevrijd je van het kwaad ook door ze te bevrijden van onrecht en onderdrukking. Zieken doe je recht door aan hun genezing te werken, wie honger heeft moet gevoed worden. Wat hier gebeurt is van het grootste, het allergrootste belang. Geen wonder dat Jezus je er ook eens op beoordeelt, op wat je gedaan hebt, voor zieken, armen, gevangenen, vluchtelingen, en zo door.

Als we vanavond terugkijken op 2008 en vooruitkijken naar 2009 hoeven we ons dus echt niet maar af te vragen of we wel genoeg over Jezus gesproken hebben en dat is het dan. Als Jezus straks terugkomt en hij de wereldverhoudingen oordeelt, inclusief de schaamteloze plundering van de arme wereld door de rijke, zal hij recht spreken, werkelijk recht. Zijn wij voor dat recht nu al opgekomen, in onze keuzes voor producten, voor politici, in wat wij zeggen en hoe wij reageren op de mensen om ons heen? Of denken we dat dit niet zo interessant is voor God? Is de aarde toch aan mensen gegeven om met een klein groepje achter elkaar op te maken, kapot te maken en te slopen? Het is verbazend hoe weinig juist onder christenen die zeggen te geloven aan Jezus’ opstanding en aan hun eigen opstanding in onvergankelijkheid, mensen opkomen voor serieus recht en tegen uitbuiting van mensen en dieren en het milieu. Hallo, we worden echt niet uit het leven hier verlost, of zo, wat onzinnige left-behind boeken en films ook suggereren. God is geïnteresseerd in echte mensen, die op aarde leven en het werkelijk goed hebben, in liefde, vrede, recht, trouw, allemaal metterdaad en lijfelijk. Die wereld gaat hij eens onvergankelijk maken. Als je er serieus heen wilt moet je nu al beginnen met zo te leven. Of wil je soms toch niet?

Dat mag best even jeuken, zo op de grens van het crisisjaar 2008 en het nog onbekende 2009. Als je denkt: nou daar heb ik weinig van terecht gebracht, als ik 2008 door m’n handen laat gaan, dan moet er heel wat ruzie en kwaad en egoïsme en kortzichtigheid en onrecht en ontrouw en zo uit. Goed, zie dat ook maar even serieus onder ogen. Dan begrijp je tenminste weer iets van de opluchting van Paulus dat Jezus de angel uit de dood getrokken heeft, de angel van de zonde. Wat het kapotgaan en uit elkaar vallen van het leven echt pijnlijk maakt is dat we er zelf bij betrokken zijn, aan meedoen, er mee veroorzaker van zijn. Dat hoe wij hier leven één op één iets te maken heeft met de hongerdood van velen elders, en dat hoe onze regeringen reageren meteen consequenties heeft voor de ruimte die mensen elders op aarde nemen voor hun geweld. Dat zelfs in je kleine leven je sporen van vernieling trekt bij de mensen om je heen. Jezus zegt: dat is allemaal eindeloos belangrijk, daar mag niemand overheen leven, daar ga ik niet en nooit aan voorbij. Juist niet. Ik neem het op me om jullie er weer vrij van te maken, vrij om goed te leven als mensen op aarde, samen. Ik ben de maatstaf, zet je in in mijn dienst. Begin maar alvast.

Nou, dat mag dan ook echt. Zet je maar in in dienst van de Heer, niet maar met bepaalde vrome activiteiten, maar helemaal als mens, met alle goede mogelijkheden die bij mensen horen en hun leven goed maken. Zet je in voor recht, voor schoonheid, voor zorg, voor de natuur, voor wetenschap, voor eerlijkheid, voor noem maar op. Je bent hier op aarde niet bezig met niet meer dan het smeren van de motor van een trein die toch zo de afgrond in gaat. Je plant geen bloemen in een tuin die toch straks gerooid wordt voor nieuwbouw. Misschien is het wel net zo onvoorstelbaar als de opstanding zelf, maar in dienst van Jezus ben je bezig met iets wat op de een of andere manier straks onderdeel van Gods nieuwe wereld zal blijken. Elke daad  van liefde, dankbaarheid en vriendelijkheid, elk kunstwerk of muziekstuk dat wordt geïnspireerd door de liefde van God en de schoonheid van zijn schepping, elk onderzoek dat waarheid ontdekt over wat God gemaakt heeft, over mensen en dieren en dingen, elke minuut besteed aan het helpen lopen van een gehandicapt kind, elke daad van zorg van troost, elk gebed, elke vorm van goed geestelijk onderwijs, elke daad die Jezus’ naam eert in de wereld — dat alles en nog veel meer zal eens blijken opgenomen te zijn in Gods nieuwe wereld.

Kun je rustig vanavond je goede herinneringen nog eens langs laten gaan. Je echt goede herinneringen, maar ook als ze gemengd zijn, later of meteen al, met vergankelijkheid, met kwaad misschien wel. Er is niets zo onvruchtbaar voor een christen als denken dat goed wel volmaakt moet zijn en dat je motieven altijd loepzuiver moeten zijn geweest wil het echt iets voorstellen. Als wij voor Jezus gaan hinkt er nog wel eens wat. We nemen altijd ook onszelf mee. Alsof hij dat niet weet. Daar is hij nu net mens voor geworden. Geniet juist des te meer van wat je je als goed en mooi en waar herinnert. Het zal niet tevergeefs blijken. God zelf neemt het op in zijn werk.

Kom op dus, laat je niet van je stuk brengen, zet je juist volledig in, ook in je werk en je studie, ook in je kleine leven met de gewone mensen om je heen die jij kun spreken en helpen en met wie je kunt lachen en huilen. Het is niet zonder betekenis, het is niet iets wat uiteindelijk door de goot van de geschiedenis gespoeld wordt. Juist niet. Met Jezus is het nooit tevergeefs. Moet je maar eens opletten straks, als het onvergankelijke gekomen is. Niet alleen de koningen van de volken blijken dan hun schatten binnen gebracht te hebben in Gods nieuwe wereld, ook de mensen van de volken, ook jij en ik, in dienst van de Heer. Wat in Christus goed is, dat blijft omdat hij de Heer is die leeft en blijft leven. Laten we hem danken en bidden.

gehouden in: Amsterdam-ZW, 31 december 2008