Onderweg 6 (2020) 18,17 (17 oktober 2020)

Niet 100% gezond zijn, heeft allerlei voordelen. Zoals de meeste gebruikers van psychofarmaca heb ik al lang geleden geleerd dat niets aan een mens los van het lichaam bestaat. Een beetje te veel of te weinig van een of ander stofje waarvan de naam doorgaans op -ine eindigt, en je wordt een ander mens. De anticoronamaatregel van isolatie is een goede aanleiding om die gedachtegang ook eens andersom na te lopen: stel dat we het woord ‘ziel’ eens gingen gebruiken om onze lichamelijke verbondenheid met God en met elkaar aan te duiden.

Laat mijn ziel werkelijk de levensadem zijn die God zelf ooit fysiek in mensen heeft ingeblazen; de adem van de liefde, die verlangt naar de levende God en niet zonder anderen kan, direct lijfelijk, huid op huid. Mijn ziel is dan wat me allergisch maakt voor isolatie, het is wat in mij wegkwijnt als ik huidhonger heb. Zonder lijfelijk contact verdwijnt de glans in onze ogen en de kleur in onze stem. Helemaal op onszelf, totaal individu, worden we levende doden, die het niet lang meer maken.

Mijn ziel is dan gelijk een aanduiding voor dat ik mezelf niet kan maken, maar altijd ontvang van anderen. Niemand wordt alleen geboren, niemand verdient het alleen te sterven. Zonder armen die ons wiegen wordt het niets met ons. Mijn ziel is wie ik ben door het menselijk contact dat me energie geeft, opricht, ruimte geeft om uit te huilen, dat me verrast in een toevallige ontmoeting die eindigt in een omhelzing.

Hoe meer ik erover nadenk, des te meer groeit de overtuiging dat mensen als individu benaderen een misdaad tegen de menselijkheid is. Persoon ben je nooit alleen: je bent het als geliefde door een ander/Ander. Individu kun je alleen worden door te vergeten dat je geliefde was. Waar het individu vanzelf spreekt, spreekt ook vanzelf dat je gebruikt wordt, als producent of consument, als arbeidskracht of kanonnenvoer.

Of dit gedachte-experiment nu klopt of niet, ons inhumane heden is dé tijd voor zielzorg in deze betekenis van het woord.