Onderweg 5 (2019) 16,19 (31 augustus 2019)

Een voordeel van een andere godsdienst naast je in de samenleving hebben is dat je een extra kans krijgt om zichzelf verhullende ontwikkelingen te betrappen. De discussie over het gevaarlijk domme ‘boerka-verbod’ levert een sterk nieuw, nogal letterlijk voorbeeld op: het dragen van een nikab biedt een geïnterviewde moslima een diepe beleving van religieuze liefde. Volkomen westerse belevingscultuur onder anti-westerse alles bedekkende kleding. Je kunt erop rekenen: hoe groter de verontwaardiging, des te meer verdiept zich het religieuze ‘high’ van het geïsoleerde individu.

Sinds ervaring niet meer genoeg is, te ontnuchterend en regelmatig te pijnlijk, zoeken we in het westen naar beleving: een geestverruimende ervaring met de ervaring waarin we uit het gewone leven worden opgetild naar hoger sferen van geliefd en verbonden zijn — of in ieder geval van het gevoel daarvan. Al lang geleden heeft dit verlangen naar beleving zich met de godsdienst verbonden. Behalve als verdovend middel blijkt die ook uitstekend als geestverruimend middel te kunnen functioneren. Geloven als verliefd zijn op Jezus in een wereld aan bijzondere belevingen van de Geest, en vervolgens zweven op de wind, dat soort dingen. Pas als je erin zit merk je dat dit soort geloven de structuur van een verslaving heeft en dat het uiteindelijk je endorfines zijn die blijven vragen om meer van die geest. Verhuld onder de nikab van christelijke woorden blijkt iets anders zich schuil te kunnen houden.

Christenen zouden er verstandig aan doen banger voor dat ‘iets anders’ te zijn dan voor de islam. Elke vorm van beleving die je op afstand zet van de dag-dagelijkse ervaring zet je ook op afstand van de menswording van de Heer. Hij heeft onze ervaring gedeeld, niet onze beleving. Jezus volgen kun je alleen in de echte werkelijkheid. Ontnuchterend misschien, of zelfs pijnlijk, maar het is waar echte mensen leven. Het is tijd om af te kicken.