Preek over Johannes 3:33-36

orde morgendienst
welkom
zingen: Opwekking 339
zingen: Psalm 18,1.10
stil gebed
votum en groet
zingen: Opwekking 609
Schriftlezing Johannes 3:22-36
preek over Johannes 3:33-36
zingen: Opwekking 237
lezen Efeziërs 1:3-14
zingen: Opwekking 337
gebed
mededelingen
inzameling gaven
zingen: NGK 161
zegen

Vanaf februari gaan we hier in de morgendiensten eens kijken naar een aantal ontmoetingen van mensen met Jezus toen hij op aarde was. We willen die ontmoetingen meemaken omdat het ook voor ons belangrijk is dat wij via deze mensen Jezus ontmoeten. Dat is belangrijk, want alles draait om Jezus. Vanmorgen laten we ons nog eens extra naar Jezus sturen door de laatste profeet van het oude testament. Als er iets is wat Johannes de Doper, die laatste profeet, zijn leerlingen, en ons, duidelijk wil maken, dan is het dat: alles draait om Jezus. Hij moet meer worden, ik moet minder worden. Wie de bruid binnenbrengt trekt zich terug voor de bruidegom. Wie uit de aarde is doet eerbiedig een stap terug voor wie uit de hemel komt en boven allen is. En dat is om wat er allemaal uit de hemel gegeven wordt. Johannes is uit de hemel gegeven om voor Jezus uit te gaan. Maar Hij die God gezonden heeft is de Zoon die de Vader liefheeft en die Hij alles in handen heeft gegeven. Alles draait om Jezus.

En daarom vallen ook alle beslissingen bij Jezus. Wie in de Zoon gelooft, heeft eeuwig leven. Maar wie aan de Zoon ongehoorzaam is, zal het eeuwige leven niet zien. De toorn van God blijft op hem. Het begint met een heftige discussie met een Jood over de reiniging. Alleen iemand die rein is kan het eeuwige leven hebben. Alleen wie helemaal schoon is, wie volmaakt is in de schoonheid van de liefde, kan God zien. Het eindigt met Jezus. Alleen wie in Hem gelooft wordt werkelijk schoon en wie Hem gehoorzaamt vindt zichzelf terug in de schoonheid van zijn liefde. Alles draait om Jezus.

Daar moeten wij onszelf en elkaar steeds weer aan herinneren. Alleen als Hij, als Jezus de spil van ons geloof blijft, blijven we als christenen gezond en levend, eeuwig levend zelfs. En zodra Hij, Jezus uit dat middelpunt verdwijnt begint ons geloof af te takelen. Want alles draait echt om Jezus en als het om Hem niet meer draait krijgen we het langzaam maar zeker ergens anders over. Alles wat we als christenen hebben en zijn, heel ons contact met de levende God, alle gaven, weldaden en energie, krijgen we alleen maar doorgegeven van Jezus, via Jezus, uit zijn handen. Ik werk dat vanmorgen, naar aanleiding van Johannes, even naar twee kanten uit: alleen in Jezus ontmoet je zijn Vader en alleen van Jezus ontvang je zijn Geest.

Er was een fikse discussie geweest tussen leerlingen van Johannes de Doper en een Jood over de reiniging, een discussie over de doop van Johannes dus. Die doop beeldde het schoon worden voor God uit door geloof en bekering. In die discussie was het kennelijk ook gegaan over de doop die Jezus nu liet uitvoeren door zijn leerlingen. Johannes had Jezus aangewezen als het Lam van God dat de zonde van de wereld wegdraagt, en vervolgens gingen de mensen massaal naar Jezus. Johannes’ leerlingen vinden dat kennelijk een lastig soort concurrentie, maar Johannes de Doper zelf vindt dat precies zoals het moet gaan. Jezus moet meer worden, hij moet minder worden. Johannes was de aanwijzer, de klaarmaker, de wegbereider, de vriend van de bruidegom, Jezus is degene om wie het gaat, de Reiniger, de Redder, het Lam, de Bruidegom. Zijn getuigenis moet je aannemen, wat Jezus zegt moet je doen.

Want dan ontmoet je God zelf. Wat Jezus zegt, dat zijn de woorden van God zelf. Wat Jezus doet, dat doet God zelf. Wie Jezus reinigt die is werkelijk schoon en wie bij Hem zich aansluit die heeft eeuwig leven. De Vader heeft de Zoon lief en heeft Hem alles in handen gegeven. Daar komt eigenlijk alles in bij elkaar. Jezus is Gods Zoon, in Hem heeft de Vader zijn welbehagen. Psalm 2 en Jesaja 42 en 61 komen samen in Jezus. Alles van God, wie Hij is, wat Hij wil, wat Hij bereiken wil, doen wil, geven wil, het is Jezus in handen gegeven. En dus: wat wij dan ook maar van God willen ontvangen, dat krijgen we uit de handen van Jezus.

Wil je weten wat God te zeggen heeft, luister naar Jezus, Hij spreekt de woorden van God. Wil je weten wat God wil doen, kijk naar Jezus, Hij doet de daden van God. Wil je weten wat God wil, gehoorzaam Jezus, zijn woord is Gods wet. Wil je weten wat God uitdeelt, ga naar Jezus, Hij geeft door wat Hij van zijn Vader in handen heeft gekregen. De spil in alles wat God is en doet is Jezus. Alles draait om Jezus omdat zijn Vader alles om zijn Zoon laat draaien. Wie God is wordt voor ons gedefinieerd door Jezus. Alleen Jezus is de toegang tot God voor elk mens. Buiten Jezus om heb je het uiteindelijk altijd over een andere God. Alleen in Jezus ontmoet je zijn Vader.

Dat is fors en strikt en het kan geen kwaad het nog eens tot ons door te laten dringen. Alles draait echt om Jezus. Dat wat er meer tussen hemel en aarde is, dat zal best, maar de Vader van Jezus Christus ontmoet je alleen in Hem. Ze blijken samen God. Mohammed spreekt geen woorden van God, Boeddha ook niet, de sagen en mythen van de volken tasten naar iets, maar vinden de echte God niet. En je kunt het zien ook, al die goden lijken niet op Jezus en zijn Vader. Dat weten is één ding. Maar beseffen wij het ook nog, dat alles echt om Jezus draait? Voor onszelf?

Het lijkt er wel eens op dat ook voor veel christenen God, de Schepper en onderhouder, degene die onze wereld in stand houdt, de eigenlijke God is. De regel van het leven, de dagelijkse gang van zaken, die draagt Hij. De uitzonderingen van het leven, wat fout gaat en kapot gaat, dat is voor Jezus. We leven ons leven op Gods aarde en roepen Jezus erbij als er iets mis gaat. Ons werk is het belangrijkste, de stabiliteit in ons leven is het grote goed. Het liefst zijn we, zoals iemand dat eens gezegd heeft, herenboer in het rijk van Gods voorzienigheid. Maar net die God, diezelfde, laat ons weten dat Hij alles aan zijn Zoon in handen gegeven heeft. En eeuwig leven heeft niet wie hier netjes en tot op zekere hoogte vroom geleefd en gewerkt heeft, maar alleen wie in de Zoon gelooft, Hem volgt en het leven door Hem laat bepalen. Niemand wordt rein, niemand wordt gered, niemand haalt en redt het in het leven, buiten Jezus om. Alles draait om Jezus.

De ware God, de echte God, die ontmoet je alleen in Jezus. In Hem ontmoet je zijn Vader, niet in de dubbelzinnigheid van de natuur of de geschiedenis, niet in de machten van het leven en de meeslependheid van het bestaan. Als je het goed doet op school of succes hebt in je werk, weet je nooit of dat een zegen of een vloek is. Wat je hebt opgebouwd en bereikt kan je naar God brengen en van Hem weg houden. Het zijn allemaal van die dingen die je er bij Jezus als extra bij krijgt, maar die voor ons, als ik me niet vergis, zomaar het centrale zijn. Het leuke van geloven is dan dat je naast je succes en je eigen kracht ook Jezus er extra bij krijgt om de laatste restjes troep in je leven op te ruimen. Maar die omgekeerde wereld is de echte niet. De Vader heeft de Zoon lief en heeft Hèm alles in handen gegeven. Wat we ook krijgen, krijgen we van Hèm, van Jezus, en als we het niet bewust uit zijn handen ontvangen om in zijn dienst te gebruiken wordt het zeker een vloek in ons leven. Alles draait om Jezus. Alleen in Hem ontmoet je zijn Vader.

En, dat was het tweede, alleen van Hem ontvang je zijn Geest. Jezus spreekt de woorden van God omdat Hij de heilige Geest zonder maat ontvangen heeft. Let op weer: geest is bewust leven, adem halen en spreken, bewegen en beseffen. Geest is niet kracht. Leven geeft kracht, maar leven is niet kracht. De heilige Geest hoort, ook hier, bij spreken, bij beseffen, bij namens God kunnen spreken omdat je deel hebt aan Gods bewustzijn. Jezus heeft zonder maat deel aan dat bewustzijn en kan dus één op één woorden van God spreken. En wat wij ook van de heilige Geest ontvangen – nee, niet zoals Jezus zonder maat, maar naar de mate van ons geloof –, dat ontvangen wij van Jezus, uit zijn handen.

Alles draait om Jezus. Er is een onlosmakelijk verband tussen Jezus Christus en de heilige Geest. Eerst trekt de Geest zich samen in Jezus, dan wordt Hij door Jezus uitgestort op alle vlees. Jezus is verwekt door de Geest (Mat. 1, Luc. 1), Jezus is gedoopt met de Geest (Mat. 3, Mar. 1, Luc. 3, Joh. 1), Jezus wordt door de Geest geleid, bijvoorbeeld de woestijn in (Mat. 4, Mar. 1, Luc. 4), Jezus is gezalfd met de Geest (Luc. 4, Jes. 61), heeft de Geest op zich gelegd gekregen om te spreken voor de volken (Mat. 12, Jes. 42), Jezus drijft door de Geest boze geesten uit (Mat. 12 par.), verblijdt zich door de Geest (Luc. 10), en daarom doopt Jezus met de Geest en met vuur (Mat. 3, Mar. 1, Luc. 3).

En als dat gebeurt, dan gaat het dus om Jezus en beginnen mensen van Jezus te spreken, en via Hem van zijn Vader, over de grote daden van God in Hem. Als mensen met de Geest vervuld worden gaan ze delen in het bewustzijn van Jezus en van zijn Vader en zich gedragen zoals daarbij past, leven in zijn Geest. Ze gaan delen in zijn leven, levend gemaakt door zijn leven. Wie de Geest ontvangt, ontvangt Hem uit Jezus’ handen. We worden op bevel van Christus gedoopt in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest. Alles draait om Jezus. Alleen van Hem ontvangen we zijn Geest.

Er is dus geen tweede zegen, geen second blessing, zoals allerlei Pinkstergroepen die willen. Er is geen losse doop met de Geest. We krijgen geen redding van Christus en dan, als we wat voorwaarden hebben vervuld, gaan we naar een tweede fase, waarin we in de Geest worden gedoopt in de volheid van Gods leven en kracht. Dat is gevaarlijke onzin, die leidt tot charismanie in plaats van tot echt geestelijk leven.

Maar belangrijker is allicht dat we het op onszelf toepassen. We kunnen niet met God leven in allerlei ervaringen en gevoelens die de Heilige Geest zou geven zonder verband met Jezus. Er kan geen christelijke spiritualiteit bestaan los van de gezonde leer over Jezus. Als we buiten Jezus om ons concentreren op de heilige Geest, vinden we in de meeste gevallen alleen een variant van onze eigen geest, met hoogstens wat meer special effects die we anders niet gevonden hadden. De heilige Geest van God zelf ontvangen we alleen uit Jezus’ handen. En als het effect van een geest iets anders is dan getuigen van Jezus is het zeker niet de Heilige Geest.

Er bestaat geen zelfstandige heilige Geest, iemand met een eigen inbreng na en naast Jezus. Jezus heeft eerst de Geest van God zonder maat ontvangen. Heel Gods leven trekt zich samen in Jezus. Alles draait om Hem. Dan stort Jezus die Geest ook uit en het blijkt steeds weer: ze zijn samen God, Jezus is de Geest, Hij komt in de Geest en niemand anders. Want het eeuwige leven is werkelijk geworden in Christus door de Geest en het wordt uitgedeeld door Christus in de Geest. En wie in de Zoon gelooft, heeft dat eeuwig leven. Alles draait om Jezus. En alles wat we als christenen hebben en zijn, heel ons contact met de levende God, alle gaven, weldaden en energie, krijgen we alleen maar doorgegeven van Jezus, via Jezus, uit zijn handen.

Dat bindt Johannes de Doper ons op het hart, en Johannes de apostel doet het via hem, en God zelf, Vader, Zoon en Geest, doet het via Johannes. Wat beslist over je leven is je verhouding met Jezus. Wat Hij heeft alles in handen, Hij heeft de Geest zonder maat, Hij spreekt, en zijn woorden zijn woorden van God en dus eeuwig leven. Alles draait om Hem. Amen.

gehouden in: Amsterdam-ZW, 31 januari 2010

eerdere versie gehouden in: Loenen-Abcoude, 8 februari 2004
Mijdrecht, 5 september 2004