Preek over zondag 14 Heidelbergse Catechismus

orde morgendienst
votum en groet
zingen: NGK 145
zingen: Liedboek 20,1.2
gebod
zingen: Liedboek 20,4.7
gebed
lezen Job 3
zingen: Psalm 143,7.8
preek over Zondag 14
zingen: Liedboek 139
gebed
inzameling gaven
zingen: Psalm 84,3-6
zegen

Sinds gisteren vinden we allemaal weer dat het goed is om je verjaardag te vieren. Al was het maar om het feest zelf. Maar je verjaardag vieren is ook een goede christelijke gewoonte en daarmee een leuke brug naar waar het in Zondag 14 over gaat. Dat merk je als je even achter de coulissen kijkt van je verjaardagsfeest. Wat vier je eigenlijk als je je verjaardag viert? Waar ben je dan blij mee?

Ja, dat je een jaar ouder geworden bent. Daar zijn vooral kinderen blij mee. Als je een jaar ouder bent ben je ook groter. Dan kun je meer. Groot worden wil bijna ieder kind. Mensen die al groot zijn vinden soms dat ‘een jaar ouder worden’ maar niks. Jarig zijn is tot daar aan toe, maar ouder worden, nee. Ze vieren bijvoorbeeld dat je allerlei mensen van wie je houdt al weer een jaar langer mag kennen. Of nog weer anders: waarom zou je niet vieren dat de Here Jezus al weer een jaar langer van jou houdt, nog steeds? Het zijn allemaal geen kleinigheden. Reden genoeg om blij mee te zijn en feest te vieren.

Maar onder al die redenen ligt nog iets. Uiteindelijk gaat het in ouder en groter worden, in het kennen van mensen van wie je houdt, in het leven met de Here Jezus, en in wat voor andere reden ook – uiteindelijk gaat het er bij je verjaardag vieren toch om dat je viert dat je er bent, dat je leven mag, dat je weer een jaar je echte gewone mensenleven hebt mogen leiden. Zelfs wanneer je een keer je verjaardag viert omdat dit ellendige jaar tenminste voorbij is, dan nog ga je er van uit dat jouw leven de moeite waard is geweest om te leiden, dat jij de moeite waard bent zoals jij bent. Wat je in je verjaardag viert is je echte leven, is uiteindelijk dat je blij bent met wie jij bent en met het gewone leven dat God je geeft.

Daarmee zitten we vlak bij Zondag 14. Tenminste: als je ook daar even achter de coulissen kijkt, achter het gordijn van lange zinnen en moeilijke woorden, dan zie je, dat het er om gaat dat de Zoon van God echt mens geworden is voor ons, dat Hij echt ons leven heeft willen delen. Het zelfde gewone mensenleven dat wij vieren in onze verjaardagen vindt God zo de moeite waard dat Hij dat met ons wil delen. Ik zou zo zeggen: dat betekent dat de levende God van ons houdt zoals we zijn. Tegelijk is er meer aan de hand bij God dan bij het zo vriendelijke maatschappelijk werk, dat ons over de bol aait met: je mag er zijn hoor. Jezus is niet zo maar geboren, zoals wij. Hij is Gods nieuwe begin, ontvangen van de heilige Geest, geboren uit de maagd Maria. Hij is gezonden door zijn Vader. En dat is ergens voor. Laat ik het zo maar eens zeggen: dat Jezus gekomen is betekent dat de levende God van ons houdt zoals we zijn, dat Jezus zó gekomen is betekent dat de levende God ons maar niet laat zoals we zijn. Bij elkaar: wat je in Jezus’ komst op aarde ziet is dat God van ons houdt zoals we zijn en dat Hij ons juist daarom maar niet laat blijven zoals we zijn.

Het gaat God in onze Heer echt om ons gewone mensenleven. Laten we eens even kijken in een brief van Paulus: aan de Galaten, hoofdstuk 4, vers 4 en 5. [lezen] Je ziet meteen dat het God ergens om gaat: mensen moeten vrijgekocht worden. Ze mogen niet maar blijven zoals ze zijn. Maar waar het me eerst even om gaat: Jezus is geboren uit een vrouw en onderworpen aan de wet. Dat wil zeggen: een heel gewoon alledaags mens, iemand met een moeder, zonder aparte privileges, net zo goed als iedereen toen onderworpen aan de wet. Wanneer de levende God in dat gewone leven wil delen, dan zie je daarin dat Hij dat echt belangrijk vindt.

Vanmorgen wil ik daar voor ons maar eens een paar strepen onder zetten. Want ik merk steeds vaker in gesprekken en reacties dat wij dat gewone leven zomaar steeds minder belangrijk vinden, dat we er moeite mee hebben, dat we het onbevredigend vinden, net als zoveel andere mensen om ons heen. De vijf dagen dat je werkt zijn niet je echte leven, ze zijn meer de ‘het is rot maar het mot’ aanloopfase naar het echte leven van het weekend, of van de vakantie. De kunst om te leven is tegenwoordig de kunst om genoeg geld en energie te hebben in de weekends en de vakanties om het leven dan helemaal in je op te kunnen nemen. Door de week is het overleven en de batterij weer opladen. Dat de kunst om te leven wel eens veel meer zou kunnen zijn om alle dagen van je leven echt en open te kunnen leven dringt pas langzaam weer tot mensen door.

Er is overigens een complete christelijke variant hiervan: op zondag of op speciale gelegenheden (congressen, conferenties en zo) op de toppen van je geloof leven, maar door de weeks ondergaan in de massa om je heen. Je helemaal richten op bijzondere dingen die met het geloof te maken hebben, maar niet in staat zijn om je leven van alledag echt als christen te leiden. Je bevestiging zoeken in goede daden voor allerlei verre naasten, maar niet in staat zijn christelijk te leven met de mensen direct om je heen. Iets hiervan herkennen we, denk ik, allemaal wel, is het niet bij onszelf, dan wel bij anderen.

Het lijkt me daarom dat het helemaal geen kwaad kan wanneer we ons weer eens echt realiseren dat het God gaat om ons en om ons echte gewone leven. Dat we ons nog eens herinneren dat Jezus dertig jaar lang een alledaags en totaal verborgen leven heeft geleid, mens onder de mensen, voor Hij ook maar iets bijzonders deed. Het echte leven dat God ons geeft gaat zeven dagen in de week door. En juist de Here Jezus daagt ons uit daar echt iets van te maken. Willen bijzondere dagen als de zondag en bijzondere gelegenheden echt iets betekenen, dan moeten ze gaan over het gewone leven daartussen. Dat is het echte leven. Het is een illusie om te denken dat je pas echt leeft en dat het allemaal pas echt iets voorstelt als je een yes-, joepie- en topgevoel in je leven en in je geloofsleven hebt. Dat is best fijn, en je hebt het nodig ook in het geheel van je leven. Maar je leeft pas echt een vol leven, lijkt me, wanneer je je alledaagse leven echt met God leidt, kunt genieten van wat Hij daarin geeft en kunt uithouden wat je daarin treft.

In ieder geval vindt God zelf juist dat alledaagse leven van ons de moeite waard. Dat leven heeft Jezus met ons willen delen omdat Hij van ons houdt zoals wij zijn. Dat maakt ons midden in ons gewone leven bijzonder genoeg. Je hoeft echt niet te bewijzen dat je bijzonder bent of dat jouw leven iets voorstelt door bijzondere dingen mee te maken. Jouw top-ervaring in je vakantie in Nepal zorgt er niet voor dat jij nu iets voorstelt en net zo min jouw top-ervaring op een grote christelijke happening. Achter al dat zoeken naar ervaringen zit vaak een diepe onzekerheid, angst zelfs. Mag ik er werkelijk zijn? Positief? Voor wie beteken ik iets, alleen al door wie ik ben? Zelfs met al mijn slechte kanten? Daar spreekt de Here Jezus op in, alleen al door zo in ons leven te komen als Hij gedaan heeft: gewoon geboren uit een vrouw, onder de wet. Hé, jij bent bijzonder omdat Ik van je houd zoals je bent. Je hoeft niet onzeker te zijn over mijn liefde en dus niet over jouw leven. Je hoeft je gewone leven niet over te slaan op zoek naar iets bijzonders. Leer maar van mij hoe je in dat alledaagse leven goed kunt leven. Daar zul je gelukkiger van worden dan van heel de rest.

Dan verder met dat tweede: juist omdat God van ons houdt zoals we zijn laat Hij ons maar niet blijven zoals we zijn. Dat klinkt misschien wat vreemd, maar het is heel prettig, lijkt me. Want achter al die onzekerheid die mensen laat zoeken naar bijzondere ervaringen ligt ook de alledaagse ervaring dat er van alles fout gaat in ons leven. Ook achter dat zoeken naar bijzondere geloofservaringen proef ik vaak die andere ervaring, die van vandaag en morgen en overmorgen tegen kwaad en lijden in je leven aanlopen. Als ik even voel dat God me helemaal in zich opneemt, dan kan ik tenminste even vergeten wat ik aan zonde deed en even weg laten wat pijn deed. Zo nu en dan kan dat vast geen kwaad, maar laten we ons dan verder wel realiseren dat het God om ons echte leven gaat, mèt die alledaagse ervaringen van tekort en beperking. God wil niet dat wij onze zonden en onze pijn even vergeten, Hij wil onze zonden vergeven en ons van ons lijden verlossen.

Daarom maakt Hij in Jezus Christus echt een nieuw begin. Hij is niet maar een mens uit de normale lijn van de geslachten. Hij is ontvangen van de heilige Geest. Hij is de laatste Adam, die van boven komt. Hij is gezonden door zijn Vader. En Hij is dat allemaal om ook in ons leven een echt nieuw begin te maken. Je kunt het lezen in Johannes 1, vers 12-13 [lezen].

Dat nieuwe begin wil echt in ons leven staan. Het is niet de bedoeling dat het als olie op het water blijft liggen – alleen op zondag of alleen als we het samen ergens even perfect hebben. Het gaat er God om dat zijn Zoon, de echte en eeuwige Zoon van God zelf, die echt en eeuwig God is en blijft, als mens onze Middelaar is, om mijn zonde te verzoenen. Mijn zonde zoals die echt uit mij voortkomt, zoals ik die verzin, vandaag en morgen en overmorgen, in mijn echte leven. Dat is uiteindelijk het laatste wonder van de komst van de Here Jezus. Dat Hij zo van ons houdt zoals wij zijn dat Hij ons niet wil laten blijven zoals we zijn.

En dat geldt net zo goed voor lijden en ellende. Bij het zien van wat er hier op aarde gebeurt, alle dagen, vallen mensen stil. Daar kun je met woorden niet tegenop. Er is niemand die zich dat meer gerealiseerd heeft dan God zelf. Hij heeft niet maar woorden gesproken, ook niet alleen de woorden van begrip en ruimte voor die ervaringen zoals we die in Job gelezen hebben. Hij is ons leven komen delen, het leven dat zeer kan doen. Als alles kapot is in je leven mag je je tenminste herinneren dat de eeuwige Zoon van God mens is geworden voor jou, ook om je ellende, om werkelijk bij je te zijn en een echte arm om je schouder te leggen. En om je mee te nemen, uit de vergankelijkheid, naar de onvergankelijkheid eens. Zoveel ben jij God waard, juist in je gewone leven van alle dagen, juist waar je leven pijn doet. Of je dat altijd kunt ervaren is wat anders. Je mag je best tijdelijk in Job herkennen voor je weer ziet wat God in Jezus gedaan heeft, ook voor jouw leven. De downs van je bestaan ervaar je tenslotte juist daar, in je gewone leven.

Hoe dat ook zij, juist in dat gewone leven wil God zijn nieuwe begin maken. Daar vormt Hij mensen tot zijn kinderen (Galaten 4). Daar is het echte leven waar we elkaar ontmoeten, elkaar opscherpen, waarin God ons gebruikt voor elkaar. Iedere ontsnapping naar een ‘echter’ leven dat in werkelijkheid niet echter is, blokkeert juist dat leren en die vorming door God. En dat is jammer, want het gaat God juist om dat gewone leven van ons. Hij houdt van ons zoals we zijn. Kijk maar naar Jezus, mens onder de mensen. En juist daarom wil Hij ons niet laten blijven wie we zijn. Kijk maar naar Jezus, niet uit lichamelijk verlangen of uit de wil van een man, maar uit God. Amen.

gehouden in: Loenen-Abcoude, 25 september 2005